o zamanki sistem belleği (RAM) artan CPU hızlarıyla başa çıkamadı ve böylece işlemci Önbelleği isminde yeni bir ultra hızlı bellek türü doğdu. İşlemci Cachesi (Önbelleği) , İşlemci ve RAM arasında bir aracı görevi görür.İşlemcilerde, önbellek, artan boyut ve azalan hız sırasına göre L1, L2 ve L3 önbellek olmak üzere üç bölüme ayrılmıştır. L3 önbellek en büyük ve aynı zamanda en yavaş önbellek düzeyidir. L2 ve L1, L3'ten çok daha küçük ve daha hızlıdır ve her çekirdek için ayrıdır. Daha eski işlemciler üçüncü düzey bir L3 önbelleği içermiyordu ve sistem belleği doğrudan L2 önbelleğiyle etkileşime giriyordu.

Bilgisayar belleği, çalışma hızına dayalı bir hiyerarşiye sahiptir, CPU önbelleği bu hiyerarşinin en üstünde yer alır ve en hızlısıdır. Önbellek, bir Statik RAM (SRAM) biçimidir, normal sistem RAM'iniz ise Dinamik RAM (DRAM) olarak bilinir. SRAM'i önbellek için ideal kılan DRAM'den farklı olarak sürekli yenilenmeye gerek kalmadan verileri tutabilmesidir.

İşlemci Önbellek boyutu nasıl bulunur

Bilgisayarınızdaki programlar ve uygulamalar, işlemcinin yorumladığı ve çalıştırdığı bir dizi talimat olarak tasarlanmıştır. Bir programı çalıştırdığınızda, talimatlar sabit diskten işlemciye doğru yol alır ve bellek hiyerarşisi tam bu noktada devreye girer. Veriler önce RAM'e yüklenir ve ardından işlemciye gönderilir.

Bugünlerde işlemciler saniyede devasa sayıda talimat gerçekleştirebilir. Gücünden tam olarak yararlanmak için işlemcinin, CPU önbelleğinin geldiği süper hızlı belleğe erişmesi gerekir. Aşağıdaki grafikte yıllara göre işlemci hızları ile Bellek hızları arasında oluşmuş olan farkı görüyorsunuz. İşlemci hızları yılda ortalama %60 artarken RAM hızları sadece %7 artıyordu sanırım bu grafik düşük güç tüketen (U serisi gibi) işlemcilerin varlığını ve daha fazla pil ömrü saçmalığınının sebebini gözler önüne seren en büyük kanıttır, bu hızla devam edemezdi.

Cpu (işlemci) Önbelleği üç "seviyeye" ayrılmıştır: L1, L2 ve L3

L1 Önbellek : L1 (Seviye 1) önbellek, bir bilgisayar sisteminde bulunan en hızlı bellektir. Erişim önceliği açısından, L1 önbelleği, CPU'nun belirli bir görevi tamamlarken ihtiyaç duyması muhtemel verilere sahiptir. L1 önbelleğinin boyutu CPU'ya bağlıdır. Intel i9-9980XE gibi bazı üst düzey tüketici CPU'ları artık 1MB L1 önbelleğe sahiptir ama bunların maliyetleri çok yüksektir. Xeon serisi gibi bazı sunucu yonga setleri de 1-2MB L1 bellek bulunabilir. Standart bir L1 önbellek boyutu yoktur. L1 önbelleği genellikle iki bölüme ayrılır: talimat (komut) önbelleği ve veri önbelleği. Windows 10 da klavyenizdeki Ctrl + Shift + Esc tuşlarına aynı anda basıp Karşınıza gelecek olan görev yöneticisinde Performans sekmesine geçiş yaparsanız L1,L2 ve L3 Önbellek boyutlarınızı görebilirsiniz.

L2 Önbellek : L1 önbelleğinden daha yavaştır ancak boyut olarak daha büyüktür. AMD'nin Ryzen 5 5600X'i 384KB L1 önbelleğe ve 3MB L2 önbelleğe (artı 32MB L3 önbelleğe) sahiptir. L2 önbellek boyutu CPU'ya bağlı olarak değişir, ancak boyutu tipik olarak 256 KB ile 8 MB arasındadır. Hız söz konusu olduğunda, L2 önbelleği L1 önbelleğinin gerisinde kalır ancak yine de sistem RAM'inizden çok daha hızlıdır. L1 bellek önbelleği tipik olarak RAM'inizden 100 kat daha hızlıdır, L2 önbellek ise yaklaşık 25 kat daha hızlıdır. Önbellek boyutunu bulmada diğer bir yöntem Komut istemi dediğimiz Cmd den aşağıdaki komutlardan birini vermektir.

wmic cpu get L2Cachesize, L3Cachesize
wmic memcache list brief

İlk komut çıktısı sadece L2 ve L3 önbelleği verirken ikincisi çünkü de verecektir.

L3 Önbellek : İlk günlerde, L3 bellek önbelleği anakartta bulunuyordu. Bu, çoğu işlmcinin yalnızca tek çekirdekli olduğu çok uzun zaman önceydi. Artık işlemcilerdeki L3 önbelleği çok büyük olabilir ve 32MB'a kadar L3 önbelleğe sahip üst düzey kullanıcı CPU'ları olabilir. Bazı sunucu CPU L3 önbellekleri bunu da aşabilir ve 64MB'a kadar çıkabilir. L3 önbellek en büyük ama aynı zamanda en yavaş önbellek birimidir. Modern CPU'lar, CPU'nun kendisinde L3 önbelleğini içerir. Ancak çipin kendisindeki her çekirdek için L1 ve L2 önbelleği mevcut olsa da, L3 önbelleği tüm çipin kullanabileceği genel bir bellek havuzunda bulunabilir. İşlemci önbellek boyutunuzu CPU-Z uygulaması ile de bulabilirsiniz.

Eğer işlemciniz hakkında ayrıntılı bilgileri bir tıkla bulmak isterseniz sizler için kodladığımız Vbscript i sayfa sonundaki linkten edinebilirsiniz. scripti çalıştırdığınızda aşağıdaki gibi bir ekran görüntüsü ile karşılaşacaksınız.

Dosyanın zip şifresi : sordum

- İşlemcinizin marka,model ve hızını bir tıkla bulun Burada

- İşlemci çekirdek sayımızı bulalım Burada

- Windows 10 da Programsız donanım bilgisi Burada

- Sistem soğuma ilkesi ayarları Burada

- Intel Turbo boost teknolojisi nasıl kapatılır Burada

- İşlemci güç yönetiminde En Yüksek işlemci Frekansı yok Burada

- İşlemci ısısını ölçmeye yarayan Ücretsiz portable programlar Burada

- İşlemciniz için basit bir Asal sayı testi Burada

- İntel Mobil işlemcilerinin i7 serisindeki U harfine DİKKAT Burada

- Windows 10 da Programsız donanım bilgisi Burada

- Vbs ile donanım ve sistem özelliklerini bulun Burada