SSD diskler (Katı hal sürücüsü) yaygınlaşmaya başladıkça Mekanik sabit disk üreten firmalar bazı ülkelerdeki tesislerini küçültmeye veya kapatmaya başladılar , hal böyle iken yakın bir gelecekte piyasada

mekanik disklerin çok çok azalacağını tahmin etmek güç değil , hele hele SSD fiyatları Makanik Sabit disklerle aynı seviyeye gelir veya onların fiyatlarının altında düşerse takip eden birkaç yıl içerisinde klasik HDD lerin piyasadan kaybolmaları gerçekleşebilir. Eğer Bir SSD kullanıcısı iseniz TRIM kavramını mutlaka duymuşsnuzudur. Peki ama SSD TRIM nedir, SSD'ler için neden önemlidir ve Windows'ta aktif olup olmadığını nasıl kontrol edersiniz? bu soruların cevaplarını aşağıdaki yazımızda vermeye çalışacağız.

TRIM Nedir ve SSD ler için neden önemlidir

Bir dosyayı yeni SSD'nize kopyalarsınız. veriler diske doğrudan ve tam hızda yazabilir gel gelelim Bu dosyayı daha sonra sildiğinizde, anında SSD'den kaldırılmaz - Bunun yerine işletim sistemi dosya tarafından kaplanan alanı "kullanımda değil" olarak işaretler. İşletim sistemi , daha fazla alan gerektirdiğinde, bu "kullanımda değil" bölgesinin üzerine yazacaktır. Mekanik HDD, tek bir işlemle verilerin üzerine yazabilir, ancak SSD nin, yeni verileri kaydetmeden önce bu "kullanılmayan" alandaki tüm verileri silmesi gerekir. Bu saçma durum, SSD lerin yalnızca büyüklüğü 512 kB olan bloklardaki verileri silebilmesi gerçeğiyle birleşince tüm yazma işlemi daha da yavaşlar. İşte tam bu noktada TRIM kurtarıcı olarak devreye girer ve SSD'nizden bir dosyayı sildiğinizde, işletim sistemi dosya alanını hala "kullanımda değil" olarak işaretler ... ancak ek olarak, işaretli alanı temizlemek için bir TRIM komutu gönderilir. Böylece , SSD'niz işaretlenmiş alana veriyi yeniymiş gibi yazabilir ve zahmetli silme işleminden kurtulabilir.

TRIM, işletim sisteminin ; katı hal sürücüsüne (SSD) hangi veri bloklarına artık ihtiyaç duyulmadığını ve silinebileceğini veya yeniden yazmak için boş olarak işaretlendiğini söyleyebileceği bir komuttur. Başka bir deyişle, TRIM, işletim sisteminin taşımak veya silmek istediğiniz verilerin nerede depolandığını tam olarak bilmesine yardımcı olan bir komuttur.Kullanıcı veya işletim sistemi tarafından bir silme komutu verildiğinde, TRIM komutu derhal dosyaları depolandığı sayfaları veya blokları siler. Bu, işletim sisteminin bir dahaki sefere o alana yeni veri yazmaya çalıştığı zaman, önce onu silmek için beklemek zorunda kalmayacağı anlamına gelir.Eğer TRIM kullanılmazssa SSD performansı düşecektir bu durum ; SSD sürücülerinin halihazırda bilgi içeren alanlardaki verilerin üzerine yazma işleminin zorluğundan kaynaklanmaktadır.Bu nedenle TRIM çok önemlidir ve Disk kullanımı sırasında SSD performansının düşmemesini sağlar buda ilk günkü kadar hızlı kalmasına yardımcı olur. TRIM komutunun çalışabilmesi için iki şeye ihtiyaç vardır.

1. İşletim sisteminiz TRIM komutunu desteklemelidir
2. SSD disk yazılımının TRIM'i de desteklemesi gerekir

Bir SSD'de depolanan bilgiler veri bloklarına bölünür. Bu bloklar sırayla veri sayfalarına ayrılmıştır. Daha iyi anlayabilmek için , SSD'nin bir kütüphane olduğunu hayal edin. Kütüphanede çok fazla raf var ve bu raflar kitaplarla dolu.

Bu kitaplardan birini elden çıkarmak istediğinizde onu alır ya çöpe atar yada birine verir veya satarsınız ama SSD lerde mekanizma biraz daha farklı işlemektedir. Kütüphaneniz katı halli bir sürücü (SSD) olsun, bazı verileri (Kitapları) silmeye karar verirseniz verinin sadece bloğun bir sayfasında olması farketmez (Yani Kütüphanin ikinci rafından 1 kitap alıp çöpe atacaksınız), Tüm bloğun kaldırılması gerekecektir. (ilgili raftaki tüm kitapların alınması gerekir). Diğer sayfalardaki tüm bilgiler geçici bir arabellek belleğine taşınır, sonra orijinal bloğa geri konur. Kitap çıkarmak ya da yenisiyle değiştirmek istediğinizde kitaplığınızdaki tüm rafları boşaltmak gibidir. Ardından, diğer tüm kitapları tekrar yerlerine koymanız gerekir. Oldukça verimsiz bir mekanizma. Sonuç olarak, SSD de önceden işgal edilmiş bir alana yeni veriler yazması için önce onu tamamen silmesi gerekir. TRIM olmazssa SSD'nizdeki verileri her taşıdığınızda veya sildiğinizde, veri yazma hızları için düşük performans elde edersiniz çünkü SSD çok sayıda silme ve yeniden yazma işlemi yapacaktır. Bunların hepsi yığılacak ve SSD'nin içinde bulunan flash bellek yongalarının hızlı aşınmasına sebep olacaktır.

TRIM, sürekli olarak büyük bellek parçalarını silme ve yeniden yazma gereksinimini ortadan kaldırarak bu iki ciddi sorunun da önlenmesini sağlar. İşletim sistemi veya kullanıcı tarafından bir silme komutu verildiğinde, SSD silinen depolama alanını silmek için otomatik olarak bir TRIM komutu gönderir.

NOT: TRIM Aktif edilmiş olan SSD lerde veri kurtarma işleminin neredeyse imkansız olacağını lütfen unutmayın.

TRIM in Ktif olup olmadığı nasıl kontrol edilir

TRIM açıkmı , Kapalımı öğrenmek için aşağıdaki komutu vermeniz yeterlidir.

fsutil behavior query DisableDeleteNotify

Komut istemi (CMD) size değeri 0 veya 1 olan bir çıktı verecektir.

0 = TRIM Aktif ve herhangi birşey yapmanıza gerek yok
1 = TRIM kapalı , Açmanız gerekir.

Aşağıdaki ilk komut TRIM i açmakta , ikincisi ise kapatmaktadır.

fsutil behavior set DisableDeleteNotify 0
fsutil behavior set DisableDeleteNotify 1

Windows 10 da TRIM SSD ler için varsayılan olarak açık gelir fakat yinede emin olmak için kontrol etmenizde fayda var.

Windows 10 , SSD ler için Defrag yerine TRIM kullanır

Windows 10 da Defrag işlemi Klasik Mekanik sabit diskler (HDD) için ayrı, SSD ler için ayrı şekilde uygulanır. Bu sebepledirki Çalıştırdan aşağıdaki komutu verdiğinizde

dfrgui

Açılacak olan "Sürücüleri En iyi duruma getir" ekranındaki Zamanlanmış en iyi duruma getir özelliği AÇIK olmalıdır.Windows SSD niz için belirli arallıklarla TRIM komutu gönderip SSD performansının düşmemesini sağlar. Bazı arkadaşlar bu defrag işlemini mekanik HDD lere uygulanan ile aynı sandıklarından kapatmaktadırlar Bu YANLIŞTIR , mutlaka Ayda bir , haftada bir... (Tercih size kalmış) yapılmalıdır.

Eğer SSD kullanıcısı iseniz ve sizde bu özellik kapalı ise Şu şekilde açınız; Sürücüleri en iyi duruma getir ekranında sağ alt tarafta bulunan Ayarları değiştir kısmına tıklayın ve açılan ekranda "Zamanlamaya göre çalıştır" kısmına tik koyun , Günlük , haftalık veya aylık olarak seçebilirsiniz.

Peki burayı aktif ettiniz ama canınız istediğinde TRIM komutunu dilediğiniz bir dizin için çalıştırmak istiyorsunuz bu mümkünmüdür diye aklıınızdan geçirirseniz evet mümkündür , bunun için bir Powershell komutu kullanacağız.

TRIM mekanizmasını istediğiniz zaman çalıştırmak için gerekli komut

Trim komuıtunu çalıştırmak istediğinizde normalde bir üstteki resimdeki "En iyi duruma getir" butonuna tıklanması gerekir. Gel gelelim Aynı işlemi Bir Powershell komutu ile de yapabilirsiniz böylece "Sürücüleri En iyi duruma getir" aracını çalıştırmadan dilediğiniz zaman TRIM i çalıştırabilirsiniz bunun için yapmanız gereken tek şey Powershell i yönetici yetkilerinde açıp aşağıdaki komutu vermektir.

Optimize-Volume -DriveLetter C -ReTrim -Verbose

Üstteki Kodda C yerine başka bir dizini de Optimize edebilirsiniz. Komut uygulandığında aşağıdaki gibi bir Ekran görüntüsü verecektir.

Üstteki ekran görüntüsünde yapılan işlem ile ilgili ayrıntılar yeralmaktadır. Üstteki kodlarla uğraşmadan bir tıkla TRIM aktifmi değilmi öğrenmek ve dilediğiniz bir dizin için TRIM i çalıştırmak için sizler için kodladığımız portable uygulamayı kullanabilirsiniz. Aşağıdaki linkten indirdikten sonra zipten çıkartın (Şifresi : sordum) karşınıza aşağıdaki gibi bir arayüz gelecektir.

Üstteki resimde Trim is enabled işaretli olduğundan diskte TRIM aktif demektir.Eğer herhangi bir dizin için TRIM i çalıştıracaksanız Tools - Optimize Drive With  Powershell kısmını seçip TRIM komutunu çalıştıracağınız dizini seçmeniz yeterlidir.

- Windows 10 da SSD için hangi ayarlar yapılmalıdır Burada

- Firefox SSD ömrünü kısaltıyor Burada

- Diskim SSD mi yoksa Mekanik sabit disk mi Burada

- SSHD veya Hybrid sabit diskler Burada

- SuperFetch Hızlı getirme nedir nasıl kapatılır Burada

- Hangi sabit diski (HDD) Almalıyım Burada

- Hazırda bekleti bir tıkla kapatıp açın Burada

- Laptoplara ikinci HDD nasıl takılır Burada

- Windows açılışı aşırı yavaş sorunu Burada

- Sabit diskimiz toplam kaç saat çalışmış Burada

- Bölünmüş sabit diski (Hdd) tek dizin yapın Burada

- Sabit diskinizin sağlık durumunu kontrol edin Burada