Çoğu kullanıcı Lapotplarında bir pil olduğundan bihaber öylece kullanırlar ve bir süre sonrada bu pil ömrünü tamamlar , biraz daha bilinçli kullanıcılar Laptoplarında bir pil olduğunun farkındadır fakat üreticinin

pilin ömrü için gerekeni yaptığını düşündüklerinden herhangi bir özen göstermezler sonuç yine ilk kullanıcılarda olduğu gibi gerçekleşir yani Pil ömrünü en kısa sürede tamamlar (Ki donanım üreticilerinin istediği de budur), interneti araştırdıysanız birbiri ile zıt birçok bilgiye rastlamışsınızdır , bu yazımızda amacımız Laptop pillerinden maksimum verimi alabilmek için neler yapılması gerektiğini irdelemek ve bilinmesi gereken en temel bilgileri doğru şekilde sunmaktır.

Bende bir MSI laptop var ve üstteki ekran görüntüsü ondan alındı , Herşey olağan gibi görünüyor oysa bu şekilde her defasında pili %100 doldurmak ömrünü kısaltabilecektir , her ürünün bir kullanım ömrü olduğundan eninde sonunda laptop pili ömrünün sonuna gelecektir ama kullanımına ve bazı diğer faktörlere bağlı olarak bu 2 yılda olabilir 6-7 yılda peki ama Günümüzde yaygın olarak kullanılan lithium-ion (Li-on) pillerin ömürlerini etkileyen faktörler nelerdir gelin isterseniz kısaca onlara değinelim:

1. Sürekli Pili sonuna kadar bitirip sonra doldurmak pilin ömrüne olumsuz etki eder yani ; Pil sıfırlanmadan doluma geçilmelidir.

2. Li-ion Piller %100 doluluk oranını sevmezler , mesela üstteki resim yanlıştır Üretici firmanın Laptop pilinin doluluk oranının kullanıcının ayarlayabileceği bir yazılım veya ayar sunması gerekirdi , Pil yoğunluğu arttıkça zarları incelir , %100 doluluk oranı yüksek kimyasal potansiyel anlamına geldiğinden zara daha fazla zarar verecektir.

3. %70 doluluk oranı pillerin en sevdiği doluluk orandır fakat %30 -%80 doluluk oranları arası li ion hücrelerinin en az zarar göreceği oranlardır. Yapılan araştırmalarda oldukça ilginç sonuçlar ortaya çıkmıştır mesela : Eğer Pili %100 doldurursanız toplam doldur boşalt ömrü 300-500 defadır fakat eğer sadece %70 doldurursak , doldur-boşalt ömrü 1200-2000 defa arasına çıkmaktadır bakınız

4. Pillerin en sevmedikleri şey ısıdır , eğer laptopunuz çok ısınıyorsa pilin ömrünü de kısaltabilecektir o nedenle laptop ısınızı kontrol altına alınız bunu mesela termal macununu yenileyerek veya Toz ile dolmuş olan fan ızgaralarını temizleterek yapabilirsiniz bakınız

5. Lithium-ion Pilleri her nekadar sonuna kadar bitirdikten sonra doldurmak yanlış olsada her 30 defa şarj ettikten sonra sonuna kadar pilin bitmesini bekleyip sonra doldurmak (Deep-cycled) pilin doluluk oranının daha isabetli gözlemlenmesine yarımcı olur (Bunun memory effect ile alakası yoktur), kaç defa doldurulduğunu otomatik olarak sayan ücretsiz programlar mevcuttur mesela batery care , batery limiter... sayma işlemi için benzeri bir yazılımdan faydalanabilirsiniz.

Laptopu sürekli prize takılı kullanmak pil ömrüne zarar verirmi ?

Genelde herkesin merak ettiği sorulardan biri budur , ama cevabı okadar basit değil , öncelikle şunu belirtmekte fayda var günümüz teknolojisinde üretilen cihazlarda pil doluluk oranı %100 e ulaşınca dolum işlemi otomatik olarak kesilir yani sürekli dolmaz ve laptop enerjisini Prizden sağlamaya başlar fakat üstteki maddelerde de belirttiğimiz üzere her defasında %100 doluluk oranı pilin ömrüne negatif etki edecektir , ilaveten pillerin bir doldur - boşalt (şarj deşarj) döngü ömrü vardır , Çok kullanılan şey çabuk eskir bu değişmez bir kuraldır . laptoplar prizde iken pil seviyesi %95 yada %96 ya indiğinde otomatik olarak doluma geçer (Pil ömrünü çabuk tüketsin diye kasten yapılmış bir HATA dır) O halde ;

a) Eğer pil seviyesi %95 lere gelince laptopunuz otomatik doluma geçiyor ve %100 dolduruyorsa sürekli Prizde takılı bırakmak Ömrünü kısaltacaktır , Böylesi bir durumda laptopunuzu masaüstü olarak kullanıyorsanız Pil doluluk oranı %70-%80 lerdeyken pili çıkartın mesela 10 gün sonra takıp doluluk oranını kontrol edin böylece yaklaşık nekadar süre sonra %30 lara ineceğini kestirebilir ve %30 lardayken laptopa takıp %80 lere kadar doldurup tekrar çıkartın bu döngü muhtemelen ayda veya birkaç ayda bir birkaç saatlik şarj etme şeklinde kendini devam ettirecektir. (Dikkat Laptopu masaüstü olarak kullanıyorsanız ve Bulunduğunuz yerde elektrik kesintisi olmuyorsa bunu uygulayın)

b) Birçok Laptop markasında doluluk oranını ayarlamak için bir seçenek bulunmaz çünkü bu donanımla ilgili bir durumdur fakat bazı laptop markaları kullanıcının pil doluluk oranını ayarlayabildiği veya otomatik olarak Optimum şekilde ayarların sunulduğu yazılımlar sunarlar mesela Lenovo da "Power Manager" aracı , Sony VAIO da "VAIO Control Center" gibi araçlar sayesinde "a" şıkkında manuel yaptığımız eylem , pili hiç çıkarmaya gerek olmadan otomatik şekilde ayarlanabilmektedir eğer sizin laptopunuzda böylesi bir ayara izin veriyorsa Pil sürekli takılı kalabilir hiçbir zararı olmayacaktır.

Dizüstü bilgisayar pilleri, ekran büyüklüğüne göre 6, 8 veya 9 hücreli olurlar gel gelelim mesela 6 hücreli bir bataryayı 15" i5 bir laptopa koyup 8 Hücreliyi 17" ve i7 bir laptopa koymuşsak duruma göre 6 hücreli olan daha uzun dayanabilecektir çünkü i7 hem işlemci hemde ekran yönünden çok daha fazla güce ihtiyaç duyacaktır. batarya kapasitesi MAh değeri ile ifade edilir yüksek MAh değerine sahip piller şarj olmadan daha uzun süre dayanabilmektedirler eğer aynı işlemci ve ekrana sahip laptopları ele alırsak mesela 6 hücreli 40W saat enerji sağlayan bir bataryayı 9 hücreli ile değiştirirsek 9 hücreli 60W saat enerji sağlayacağını varsayarsak 60/40 = 1.5 = %50 daha fazla dayanacaktır.