yazılımların deneme sürümlerinin dağıtımında , yedekleme çözümlerinde , birden çok önyükleme (Boot) ortamının saklanmasında , hata takibinde ... kullanılmaktadır Oldukça esnek bir saklama kabı olan VHD/VHDX tek dosya sistemi biçimine bağlı değildir , 2005 yılından beridir Microsoft tarafından da Open Specification Promise (OSP) adı altında kullanılmaktadır.Sanal disklerin önemli bir avantajı taşınabilirlikleridir. Sanal diskler ana makinede veya uzak bir bilgisayarda dosya olarak depolandığından, bunları aynı bilgisayardaki yeni bir konuma veya farklı bir bilgisayara kolayca taşıyabilirsiniz ilaveten dosya depolama amacıyla da sanal sabit disklerden yararlanabilirsiniz.

Sanal sabit disk (VHD) format çeşitleri

Her bir format şeklinin performans karakteristiği farklıdır ve sadece Windows 7 ve üzeri sistemler Sanal sabit disk (VHD/VHDX) den boot edebilirler

1. Sabit boyutlu (Fixed sized) : En iyi performansı veren format türüdür , Kendisine ayrılan tüm alanı kullanır disk Offline olduğunda Boyutu arttırılabilir fakat küçültülemez , tek dezavantajı ayrılan alanın gerekmese bile geri alınamamasıdır (ki ona göre alan ayırırsınız olur biter)

2. Dinamik olarak genişleyen (Dynamically expanding ) : Performansları Sabit boyutlu formata göre düşüktür , alanı sabit boyutluya göre daha verimli kullanır

3. Differencing Disk : Sabit boyutlu yada dinamik disk temelli olabilir , Özellikle benzer ayarları paylaşan birden çok sayıda sanal makinalarda yönetilebilirliği oldukça yüksektir ve bir Virtual Server host bilgisayarın disk alanı gereksinimini önemli ölçüde azaltabilir fakat farklı ayarları paylaşan sanal makinalarda yönetim zorluğu ve aynı disklerde yeralan VHD/VHDX lerde performans kaybı yaşatabilir

VHD ve VHDX (Hyper-V Virtual Hard Disk) arasındaki farklar

Yeni bir sanal sabit disk format biçimidir VHD nin desteklediği boyut ; 2040 GB (2 TB) iken VHDX ile bu rakam 65536 (TB) a çıkmıştır ki VHD ye göre en büyük avantajıdır ayrıca 4 KB logical sector size ı desteklediğinden performansı VHD ye göre daha yüksektir , Güç kesilmelerine karşı dosya kaybı koruması da mevcut olup bunu da metadata güncellemelerinin sürekli takibi ile gerçekleştirir sadece Windows Server 2012 ve Windows 8 üzeri sistemlerde kullanılabilir. Eğer Windows 8 ve üzeri bir sistem kullanıyorsak Buradaki konuda SSD oluştur dedikten sonra karşımıza çıkan seçenklerde VHDX te yeralacaktır (Aşağıdaki resim)

Neden bir sanal sabit disk (VHD veya VHDX) kullanalım:

1. Sanal makinaların eksik yönleri vardır ; Wmvare de bazı bilgisyarlarda donanım gereği gerçek sistemden sanal sisteme - yada tersi kopyalama yapamak zahmetlidir , Virtual box gerekli tüm özellikleri sunmaz mesela çözünürlük ayarlarında belirli ayarların dışına çıkamazssınız ve tüm sanal makinalar aynı anda hem gerçek hem sanal makinanın ihtiyacı olan kaynakları kullandıklarından bilgisayarınızın hem işlemcisi hemde RAM ı güçlü değilse ağır çalışacak ve yüksek güç gereksinimi gereği makinayı zorlayacaktır oysa VHD ye kurulan bir sistemde bu dezavantajların hiçbiri olmaz

2. Bilgisayarın gerçek donanımını kullanır ve her bir VHD içerisinde farklı işletim sistemleri barındırabilir (testler için vs uygundur)

3. Tekrar bölümleme gereksinimi yoktur ve windows un bölümleme kısıtlamasından bağımsızdır , VHD/VHDX ye kuracağınız bir sistemi kaldırmak için .VHD/VHDX dosyasının sağ tıklanıp silinmesi yeterlidir.

4. Klasik kullanımda kurulan windows bütün disk alanını kullanır fakat VHD/VHDX de sadece kendisine ayrılan alanı kullanır

5. İnanılmaz derecede kolayca yedeklenir (VHD/VHDX dosyasını başka yere kopyalamak yeterlidir)

6. Donanım özdeş makineler arasında Kolayca kullanılabilir , mesela bir internet cafeniz var ve Oluşturduğunuz bir VHD/VHDX ye temiz bir sistem kurdunuz bunu diğer makinelere kopyalayıp kolayca kullanabilirsiniz.

7. Birden çok kullanıcılı sistemlerde bir kullanıcıya virüs bulaştığında bunu diğerlerine de bulaştırabilir VHD/VHDX ler arası virüs bulaşması diye bir durum sözkonusu değildir mesela her bir kullanıcı için ayrı bir VHD/VHDX içinde oluşturulmuş aynı işletim sistemi sunulursa birbirlerine virüs bulaştıramazlar.

VHD veya VHDX oluşturmak için Ücretsiz ve portable bir uygulama arıyorsanız Simple VHD manager ı deneyebilirsiniz. Burada

VHD formatını VHDX formatına çevirmek yada tersi:

Bunun çeşitli yolları olmakla birlikte (örnekler aşağıda) Program kullanmadan da çevrilebilmektedir

1. Hyper-V Manager kullanılarak yapılabilir
2. Disk2VHD proramı ile
3. VirtualBox ile
3. Hiçbir program kullanmadan PowerShell yardımı ile

Elbetteki en kolay yöntem PowerShell yardımı ile olandır (d:\VM01\Disk0.vhd yi VHDX e çeviriyoruz)
VHD den VHDX e yada VHDX ten VHD ye

Convert-VHD –Path d:\VM01\Disk0.vhd –DestinationPath d:\VM01\Disk0.vhdx

sonrasında fiziksel sektör boyutunu 512 Bytes tan 4 K ya çıkarmak için aşağıdaki komutu kullanmamız gerekir

set-vhd d:\VM01\Disk0.vhdx -PhysicalSectorSizeBytes 4096

Peki bunun tersi mümkün değilmidir derseniz , mümkündür mesela

Convert-VHD –Path c:\test\MY-VM.vhdx –DestinationPath c:\test\MY-NEW-VM.vhd

Sanıyorumki Bu komutlar birçok kişinin işine yarayacaktır.

- VHD (Sanal sabit disk) ye işletim sistemi kuralım Burada

- Diskpart ile VHD veya VHDX oluşturalım ve silelim Burada

- Sanal sabit disk işlemleri için Simple VHD manager Burada

- Windows araçları ile VHD dosyasını bağlama ve ayırma Burada

- Açılmayan VHD den verileri kurtarmak Burada

- VHD (Sanal sabit disk) her açılışta kayboluyor - Çözümü

- VHD dosyasını yedekleme ve tekrar Boot menüsüne ekleme Burada

- Hyper V ile VHD yi VHDX e çevirelim yada tersi Burada

- WinNTSetup ile Windows 10 Sysprep VHD hazırlama Burada

- VHD for context menu Burada

- Sağ tuş menüsüne VHD bağla - ayır seçeneği ekleyelim Burada

- Windows 7-10 sysprep VHD (Sanal sabit disk) hazırlama Burada

- Mevcut windowsumuzu sanal makina imajına çevirelim Burada

- VHD Boyutu ve türü nasıl değiştirilir Burada